شیمی درمانی چیست؟

شیمی درمانی چگونه انجام می شود؟ یکی از روش های اصلی بهبود  سرطان های مختلف شیمی درمانی است.شیمی درمانی به معنای استفاده از دارو های شیمیایی خاص برای از بین بردن سلول ها و توده های سرطانی است.

این دارو ها می تواند رشد سلول ها و توده های سرطانی را کند کرده و یا آن را متوقف کنند. این دارو ها سبب می شوند سلول ها و توده های سرطانی کوچک شده و در نهایت از بین بروند. انجام این روش درمانی برای سرطان های مختلف متفاوت است. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در رابطه با این فرایند در اختیار شما قرار دهیم.

شیمی درمانی  به چه دلیل انجام می شود؟

شیمی درمانی در واقع نوعی دارو درمانی است. البته این دارو درمانی با دارو درمانی های دیگر متفاوت است. دلیل این است که در این روش درمان از دارو های شیمیایی خاص و قوی استفاده می شود. این دارو های شیمیایی برای سرطان های مختلف تولید شده اند و هر کدام عملکردی خاص دارند.

همان طور که می دانید سرطان یک بیماری است که می تواند هر عضوی از بدن را درگیر کند. بیماری سرطان در پی تکثیر بیش از حد و غیر عادی سلول های طبیعی بدن در یک ناحیه خاص ایجاد می شود. اگر این بیماری سرطان پیشرفت کند، سلول های سرطانی می توانند به دیگر نقاط بدن نیز سرایت کرده و کل سیستم بدن را درگیر سرطان کنند. سرطان های مختلف در بدن می توانند تحت تاثیر عوامل مختلف به وجود بیایند.

 

اصلی ترین روش درمان سرطان

هنگامی که عضوی از بدن دچار سرطان می شود، شیمی درمانی به عنوان یکی از روش های اصلی برای مبارزه با این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. شیمی درمانی می تواند هم به عنوان روش اصلی درمان سرطان های مختلف مورد استفاده قرار بگیرد و هم به عنوان روش مکمل. اگر سرطان در کل سیستم بدن پخش شود، بهترین راه حل برای مبارزه با بیماری انجام شیمی درمانی به عنوان روش اصلی درمان است.

همچنین در بسیاری از موارد بعد از انجام روش های دیگر درمان سرطان مانند جراحی، هورمون درمانی، پرتو درمانی و … شیمی درمانی به عنوان روش مکمل مورد استفاده قرار می گیرد تا برای از بین بردن سلول ها و توده های سرطانی اقدام شود. البته لازم است بدانید شیمی درمانی می تواند قبل از انجام روش های درمانی دیگر نیز استفاده شود. دلیل این امر این است که در این روش با استفاده از شیمی درمانی ابتدا سول ها و توده های سرطانی کوچک و ضعیف می شوند و سپس برای درمان آن ها با روش های دیگر اقدام می شود.

شیمی درمانی  و استفاده از آن برای درمان بیماری های دیگر

لازم است بدانید از شیمی درمانی می توان به عنوان درمانی برای بیماری های دیگر نیز استفاده کرد. در واقع این شیوه درمان  تنها برای درمان انواع سرطان استفاده نمی شود. از آن می توان برای درمان بیماری های مغز استخوان و اختلالات سیستم ایمنی بدن نیز استفاده کرد. در واقع این فرایند  به عنوان یک روش برای درمان بیماری های مورد استفاده قرار می گیرد که به سلول های خونی و پیوند سلول های بنیادی مربوط هستند.

 

روش انجام شیمی درمانی چیست؟

در رابطه با این که عوارض شیمی درمانی چیست، لازم است بدانید دراین روش  دارو های شیمیایی وارد سیستم گردش خون می شوند. اثر این دارو ها از طریق سیستم گردش خون در سراسر بدن پخش می شود. این روش درمانی اغلب در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که احتمال گسترش سرطان در بدن وجود دارد. ابتدا لازم است بدانید دوره ی درمان شیمی درمانی به عوامل مختلفی بستگی دارد. معمولا در یک دوره درمان بیمار دارو های شیمیایی را دریافت می کند و سپس به بیمار استراحت داده می شود تا نتایج حاصل از درمان  مشخص شود. سپس این دوره تحت نظر پزشک به صورت منظم تکرار می شود.

شیمی درمانی به دو روش مرسوم انجام می شود. یعنی دارو ها از دو طریق وارد بدن می شوند:

1. خوراکی: در این روش بیمار دارو های شیمیایی را به صورت قرص ها یا کپسول های خوراکی مورد استفاده قرار می دهد. بیمار باید دارو ها را به صورت دقیق مطابق با دستور پزشک مصرف کند. حتی فراموش کردن یک وعده مصرف می تواند برای بیمار خط آفرین باشد.
2. وریدی: در این روش دارو های شیمیایی به صورت مستقیم درون رگ های بیمار تزریق می شوند. یعنی دارو ها به صورت مستقیم وارد جریان گردش خون می شوند.

عوارض شیمی درمانی چیست؟

داروهای مختلف، عوارض جانبی متفاوتی را به دنبال دارند. انواع خاصی از شیمی درمانی اغلب عوارض جانبی خاصی دارند. اما تجربه هر فرد می تواند متفاوت باشد. در مورد تمامی عوارض جانبی که با آنها مواجه می شوید، با پزشکتان صحبت نمایید. عوارض جانبی رایج شامل موارد زیر می باشد:

خستگی. احساس خستگی شایع ترین عوارض جانبی این فرایند  است.

درد. شیمی درمانی گاهی باعث درد می شود که شامل موارد زیر می باشد:

• سردرد
• درد عضلانی
• دل درد
• درد ناشی از آسیب عصبی مانند سوزش، بی حسی یا درد در انگشتان دست و پا.

درمان درد اغلب بر اساس علت درد، متفاوت است. صحبت با تیم مراقبتی در مورد درد در حین دریافت شیمی درمانی، مهم است.  اگر درد مربوط به این فرایند باشد، پزشکان می توانند آن را درمان کنند:

• داروهای تسکین دهنده درد
• مسدود کردن سیگنال های درد از اعصاب به مغز با درمان ستون فقرات یا بلوک های عصبی
• تنظیم دوزهای شیمی درمانی

زخم دهان و گلو.

این فرایند  می تواند به سلول های داخل دهان و گلو آسیب برساند. این امر باعث ایجاد زخم دردناک در این نواحی می شود و حالتی به نام موکوزیت به جود می آید.

زخم های دهان معمولاً 5 تا 14 روز پس از درمان اتفاق می افتند. زخم ها می توانند عفونی شوند. رژیم غذایی سالم و تمیز نگهداشتن دهان و دندان می تواند ریسک زخم دهان را کاهش دهد. زخم های دهان معمولاً هنگام پایان درمان کاملاً از بین می روند.

اسهال.

برخی از انواع این درمان  باعث ایجاد حرکات شل یا آبکی روده می شوند. جلوگیری از اسهال یا درمان زودرس آن به از بین رفتن بیش از حد آب بدن کمک می کند. همچنین، در پیشگیری از سایر مشکلات سلامتی موثر خواهد بود.

تهوع و استفراغ.

شیمی درمانی می تواند باعث حالت تهوع و استفراغ شود. اینکه آیا شما این عوارض جانبی را دارید و به چه میزان، بستگی به داروهای خاص و دوز آنها دارد. تجویز داروهای درست قبل و بعد از هر دوز شیمی درمانی معمولاً از تهوع و استفراغ جلوگیری می نماید.

یبوست.

این  درمان  می تواند باعث یبوست شود که به معنی کافی نبودن حرکات روده یا دشواری حرکات روده است. داروهای دیگر، مانند داروهای ضد درد نیز می توانند باعث یبوست شوند. با نوشیدن مایعات کافی، خوردن غذای متعادل و ورزش کافی می توانید خطر یبوست را کاهش دهید.

اختلالات خونی.

مغز استخوان، بافتی اسفنجی داخل استخوان های شما می باشد که سلول های خونی جدید را می سازد. شیمی درمانی این فرآیند را تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین ممکن است به علت داشتن تعداد کم گلبول خون، دچار عوارض جانبی شوید. معمولاً تعداد سلول های خونی پس از درمان ، به حالت نرمال باز می گردد. اما در طول درمان، تعداد کم سلول های خونی می تواند باعث بروز مشکلاتی شود و بایستی از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد.