تست نوار مغز یا EEG ، تستی برای کمک به پزشکان در تشخیص مشکلات مربوط به فعالیت الکتریکی مغز مانند حملات است.

نوار مغز از یک کلاه مخصوص مجهز به الکترود برای شناسایی فعالیت الکتریکی مغز استفاده می کند.

انجام این تست، یکی از بهترین ابزارهای تشخیصی برای صرع و دیگر اختلالات تشنجی است.

گاهی پزشکان از این تست در کنار اسکن های تصویری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی و تست های آزمایشگاهی برای تشخیص صرع استفاده می کنند.

پزشکان از نوار مغز برای بررسی نحوه تاثیر اختلالات مغزی دیگر بر الگوهای الکتریکی یا امواج مغزی نیز استفاده می کنند.

در این مقاله، نگاهی به تست نوار مغز، کاربردها و نتایج احتمالی آن می اندازیم. به تشریح نحوه انجام تست و چگونگی آمادگی برای آن نیز پرداخته می شود.

کاربردهای تست نوار مغز

سلول های مغزی با استفاده از سیگنال های الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. برخی اختلالات مغزی می تواند باعث مختل شدن این سیگنال ها شود.

تست نوار مغز، تغییرات ایجاد شده در فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می کند.

پزشکان عمدتا از این تست برای تشخیص انواع مختلف اختلال تشنجی استفاده می کنند. این تست ها می تواند وجود تشنج و محل شروع آن در مغز را شناسایی کند.

تست نوار مغز می تواند به پزشکان در ارزیابی سایر عارضه ها نیز کمک کند، از جمله:

• سرگیجه
• زوال عقل
• آسیب های سر
• عفونت
• تومور
• اختلالات خواب
• بیماری های تحلیل برنده
• اختلالات متابولیکی موثر بر فعالیت مغزی

نحوه انجام تست

طی تست نوار مغز تکنسین مجرب EEG، یک کلاه الکترودی را روی سر فرد قرار می دهد. این کلاه شامل ۱۶ تا ۲۵ دیسک فلزی مسطح به نام الکترود بوده که فعالیت الکتریکی مغز را اندازه گیری می کند.

انجام این تست، تهاجمی، دردناک یا مضر نبوده و هیچ اثر جانبی ماندگاری ندارد.

مطابق موسسه صرع، انجام تست تقریبا ۲۰ تا ۴۰ دقیقه  زمان می برد. با در نظر گرفتن زمان آماده سازی، کل تست ۱ تا ۱.۵ ساعت طول می کشد. فرد روی صندلی نشسته یا روی تخت دراز می کشد.

تکنسین EEG، سر فرد را اندازه گرفته و از مدادی مومی برای نشانه گذاری محل قرارگیری الکترودها استفاده می کند.

سپس ماده ای به نام ژل هادی را بین الکترودها و جمجمه می مالد تا از دریافت سیگنال قوی از مغز توسط الکترودها اطمینان حاصل کند. این کار به اطمینان از کیفیت بالای موارد ثبت شده کمک می کند.

در طول تست، اتاق، آرام و تاریک خواهد بود. تکنسین از فرد می خواهد کارهای مختلفی مانند چشمک زدن، نگاه کردن به نور چشمک زن یا نفس عمیق کشیدن را انجام دهد زیرا ممکن است این رفتارها باعث ایجاد سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی شود.

گاهی اوقات پزشک، تست نوار مغز را به صورت ویدئویی ضبط می کند تا بتواند سیگنال های الکتریکی را با آنچه درون بدن در حال رخ دادن است، مقایسه کند.

پس از تست، تکنسین، الکترودها را جدا کرده و فرد معمولا می تواند به خانه رود مگر اینکه پزشک اجازه ندهد. پاک کردن ژل EEG از موها راحت است.

---

آمادگی برای تست نوار مغز

معمولا پزشک از فرد می خواهد از ۸ ساعت پیش از تست مصرف کافئین را متوقف کند. پیش از تست، فرد نباید از کرم ها یا ژل های حالت دهنده مو نیز استفاده کند.

در صورت مصرف هرگونه داروی اختلال تشنج، لازم است در مورد مصرف آن ها پیش از تست با پزشک مشورت شود.

گاهی از فرد خواسته می شود خواب خود را پیش از تست محدود کند تا در طول تست، کمبود خواب داشته باشد.

شانس بیشتری وجود دارد که تست نوار مغزی در هنگام خواب یا پس از محرومیت از خواب، فعالیت مغزی نامنظم را نشان دهد.

محدوده طبیعی

تست نوار مغز، فعالیت الکتریکی را ثبت کرده و به جستجوی هرگونه ناهنجاری می پردازد.

پزشکان می توانند تغییراتی را که نشان دهنده فعالیت الکتریکی مرتبط با حمله است، تشخیص دهند. گاهی تست می تواند حتی زمانی که فرد دچار تشنج نشده است، این فعالیت را شناسایی کند.

گاهی تست نوار مغز شامل تنفس عمیق یا نگاه کردن به چراغ چشمک زن بوده که هر دو می تواند باعث فعالیت الکتریکی مرتبط با حمله شود.

یک متخصص مجرب، خروجی حاصل از ثبت الکتریکی را بررسی کرده و تفسیر خواهد کرد که آیا نتایج، طبیعی هستند یا نشانه ای از فعالیت غیرطبیعی مانند حمله وجود دارد.

نتایج طبیعی تست، همواره احتمال صرع را حذف نمی کند زیرا آنچه را که در مواقع دیگر در مغز رخ می دهد، نشان نمی دهد.

احتمال به دست آمدن نتایج غیرطبیعی در تست نوار مغز و عدم ابتلا به صرع نیز وجود دارد. شناسایی برخی انواع صرع نسبت به سایر انواع، فقط با استفاده از EEG روی جمجمه دشوارتر است.

---

تفسیر نتایج

تست نوار مغز نشان دهنده وقایعی است که در زمان تست، در حال رخ دادن در مغز است.

در صورت وقوع حمله طی تست نوار مغز، در فعالیت طبیعی مغز اختلال ایجاد شده و تکنسین می تواند امواج غیرطبیعی را ببیند. این الگوها به تشخیص صرع کمک می کند.

در طول تست، تکنسین، الکترودها را بر اساس آرایش به خصوصی به نام سیستم ۲۰-۱۰ قرار می دهد. به این صورت که هر الکترود را در ۱۰%  یا ۲۰% فاصله بین نقاط معین روی سر قرار می دهد.

هر الکترود، شماره ای دارد و تکنسین، الکترودهای دارای شماره فرد را روی بخش چپ سر و زوج ها را در سمت راست قرار خواهد داد.

هرالکترود یک حرف اختصاصی نیز دارد، F برای لوب پیشانی، P برای لوب آهیانه ای، O برای لوب پس سری، T برای لوب گیجگاهی و Z برای خط میانی.

لوب های مختلف مغز مسئول اعمال به خصوصی مانند زبان، حافظه و کلام هستند.

بنابراین، تکنسین یا پزشک با بررسی نتایج تست نوار مغز می تواند بخشی از مغز را که درگیر فعالیت الکتریکی غیر طبیعی است، شناسایی کند.

در حمله جزئی یا موضعی، تنها برخی الکترودها فعالیت غیرطبیعی را شناسایی می کنند. در حمله عمومی، هرگونه فعالیت غیر طبیعی در تمام الکترودها خود را نشان می دهد.

انواع مختلف موج مغزی در EEG نام های مختلفی دارند و پزشک، آن ها را بر اساس فرکانس، که تعداد امواج در هر ثانیه است، طبقه بندی می کند.

نمونه های این امواج عبارت اند از موج آلفا، دلتا و نوک تیز. هر نوع به خصوص ازامواج در زمان مخصوص یا در نواحی مخصوص مغزی رخ می دهد.

به طور کلی، تمام اطلاعات مربوط به امواج مغزی که توسط تست نوار مغزی به دست می آید، به پزشکان در شناسایی اختلال حمله یا اختلال مغزی دیگر کمک می کند.

خلاصه

تست نوار مغز به همراه سایر تست های تشخیصی می تواند به شناسایی ابتلا به صرع یا اختلال تشنجی دیگر کمک کرده و اطلاعات بیشتری را نیز در مورد سایر اختلالات مرتبط با مغز در اختیار پزشکان قرار دهد.

تست نوار مغزی معمولا کوتاه بوده و اغلب در شرایط سرپایی صورت می گیرد. تکنسین مجرب، فرد را در طول تست تحت نظر خواهد اشت.

پزشک، نتایج تست نوار مغز را پس از تکمیل، بررسی کرده و فرد بر اساس نتایج می تواند در جلسات بعدی با پزشک شرکت کرده و سوالات احتمالی خود را بپرسد.

با ما در تماس باشید و برای دریافت نوبت و ویزیت توسط متخصصین مغز و اعصاب با شماره های   02188658095–02188658094 تماس بگیرید